Upadłość Getin Noble Bank i jej skutki dla frankowiczów 

Dzień 20 lipca 2023 r. na długo zostanie zapamiętany przez frankowiczów i to nie tylko tych związanych z Getinem. O ile upadłość tak dużego banku to sytuacja nowa, trudna i wymagająca, o tyle nie wiemy czy kolejne banki nie ruszą utartą przez Getin ścieżką. 

Zarówno kredytobiorców frankowych Getinu, jak i pozostałych frankowiczów można podzielić na trzy grupy. Są bowiem Ci, którzy sięgnęli już dawno po swoje prawa w sądach i dysponują prawomocnymi wyrokami, są Ci, którzy obecnie są w trakcie procesów jak trzecia grupa, która stanowią kredytobiorcy, którzy zwlekali z podjęciem walki aż do chwili obecnej.

Zdaje się, że pierwsza grupa pozostaje obecnie w najlepszej sytuacji, a ostania grupa musi działać pilnie/nagle, jakby każdy dzień się liczył, bo przecież walkę należy rozpocząć od pozyskania swoich dokumentów kredytowych, a na ich wydanie możemy czekać 30 dni … 

Na wstępie należy wskazać, że z chwilą ogłoszenia upadłości Getin Noble Bank kredytobiorcy frankowi nie mogą już skutecznie korzystać z dotychczas zdawałoby się standardowej drogi dochodzenia roszczeń związanych z nieważnością umowy kredytu. Nie będzie odtąd możliwe dochodzenie zwrotu wpłaconych bankowi kwot w drodze powództwa cywilnego przeciwko bankowi, a żądanie zwrotu określonych kwot kredytobiorca będzie musiał zgłosić syndykowi banku w toku postępowania upadłościowego.

Jak wyglądały roszczenia kredytobiorców kierowane wobec banku? 

Dotychczas w klasycznej sprawie frankowej kredytobiorca podnoszący zarzut nieważności swojej umowy kredytu zwykle konstruował dwa roszczenia:

1. O zapłatę wszystkich wpłaconych do banku kwot z tytułu realizacji umowy kredytu (na tę kwotę składały się raty kapitałowo-odsetkowe, ubezpieczenia, prowizje, inne opłaty),
2. O ustalenie nieważności umowy kredytu względnie o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu (zgodnie z literalnym brzmieniem art. 189 k.p.c.).

Po ogłoszeniu upadłości konstrukcja pozwów w sprawach dotyczących kredytów hipotecznych powiązanych z walutą obcą z upadłego banku będzie odmienna.

Przede wszystkim nie będzie można już w procesie sądowym dochodzić roszczeń o zapłatę wpłaconych do banku środków. Takie uprawnienie będzie przysługiwało wobec syndyka w postępowaniu upadłościowym. W procesie cywilnym pozostanie jedynie roszczenie o ustalenie nieważności umowy kredytu. Stroną procesu będzie teraz syndyk reprezentujący masę upadłości.

Termin na zgłoszenie takiego żądania wynosić będzie 30 dni od dnia obwieszczenia w systemie Krajowego Rejestru Zadłużonych (Portal publiczny KRZ – Strona główna (ms.gov.pl)) o ogłoszeniu upadłości banku – a zatem już biegnie, a jego koniec przypada na dzień 19 sierpnia 2023 roku.

Po tym terminie możliwe będzie dokonania zgłoszenia, lecz wówczas będzie podlegało opłacie ok. 1000zł. A co więcej kredytobiorca, który zgłosi wierzytelność po terminie, będzie związany czynnościami już dokonanymi w postępowaniu upadłościowym. Nie będzie miał na nie wpływu (nie będzie mógł zaskarżyć dotychczasowych działań). Graniczną datą na ostateczne zgłoszenie wierzytelności jest zatwierdzenie ostatecznego planu podziału funduszy masy upadłości. Wierzytelności zgłoszone po tym zdarzeniu będą pozostawione bez rozpoznania.

Co ważne, kredytobiorcy frankowi niezależnie od tego na jakim są obecnie etapie sporu z bankiem  powinni zostać potraktowani jednakowo. Zaś ewentualne zróżnicowanie sytuacji wynikać może z decyzji kredytobiorcy o zgłoszeniu swojej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym lub jej braku.

Upadłość Getin Noble Bank może otworzyć kredytobiorcom drogę do ubiegania się o odszkodowanie od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Należy założyć, że trudno będzie kredytobiorcom zaspokoić roszczenia majątkowe w postępowaniu upadłościowym banku. Ponieważ może się okazać, że nie będzie na to wystarczających środków w masie upadłości.

Najgorsze wieści w tym całym galimatiasie to czas… Należy liczyć się z tym, że sądy na podstawie art. 174 par. 1 pkt 4 k.p.c. będą zawieszały wszczęte postępowania aż do czasu zakończenia postępowania upadłościowego, które może potrwać nawet kilka lat. Dlaczego scenariusz jawi się aż tak ponuro? Wystarczy spojrzeć na sytuację Idea Banku S.A. Gdzie ścieżka ta trwa już około dwóch lat, a przecież Getin Noble Bank S.A. jest zdecydowanie większym bankiem.

I co najważniejsze: Kredytobiorca, który będzie chciał uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym Getin Noble Bank S.A., jest zobowiązany do zgłoszenia syndykowi swojej wierzytelności względem tego banku.

Zgłoszenia możemy dokonać wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Portal Rejestrów Sadowych / Krajowy Rejestr Zadłużonych, który nawet dla prawników bywa nieintuicyjny i może budzić wątpliwości. Działania warto podjąć możliwie najszybciej nie oczekując na upływ 30 -sto dniowego terminu. Należy założyć już teraz, że z końcem upływu terminu system ten będzie przeładowany a wizja zawieszenia się go całkiem realna. Oprócz zgłoszenia wierzytelności należy także pamiętać o oświadczeniu o potrąceniu zgłaszanej wierzytelności z wierzytelnością upadłego banku z tytułu wypłaty kapitału.

Bez takiego oświadczenia proces z bankiem może okazać się nawet gorszym rozwiązaniem niż pozostanie przy wadliwiej umowie kredytu. Jeżeli sąd stwierdzi nieważność umowy kredytu, a my nie dokonaliśmy potrącenia to może się okazać, że bank nie zwróci nam żadnych wpłaconych środków i będzie żądał zapłaty kwoty kapitału.

W razie dalszych pytań zapraszamy do kontaktu.